مفهوم تابعیت یا شهروندی و تفاوت آن با اقامت

تابعیت یا شهروندی

لغت شهروندی ترجمه Citizenship می باشد. که از واژه لاتین Civic گرفته شده است. Civic در لاتین هم معنای واژه Polis در یونانی می باشد. و هر دو به معنای شهر می باشند.

شهروندی به جایگاه رسمی و حقوقی گویند که منجر به داشتن تابعیت، گذرنامه و مهم تر از همه این ها حقوق تضمین شده توسط قانون اساسی و وظایف متقابل می گردد. تابعیت رابطه ای سیاسی، حقوقی و معنوی است که فردی را به دولتی مرتبط می کند. و حقوق و تکالیف وی از طریق همین روابط تعیین می گردد.

داشتن تابیعت یا شهروندی یک کشور ذی نفوذ در جهان از آن نظر حائز اهمیت است که هنگام سفر به کشورهای دیگر و مواجه با مشکلات و مسائل حقوقی، کشوری که فرد تابعیت آن را دارد، در صورت داشتن جایگاه بهتر در جامعه بین المللی، می تواند نسبت به استیفا حقوق فرد و جلوگیری از ضایع شدن آن اقدام نماید.

امری که متأسفانه در مورد شهروندان اکثر کشورهای خاورمیانه دیده نمی شود.

شهروندان ترکیه می توانند به 120 کشور جهان بدون ویزا سفر کنند. با توجه به قراردادهای بین المللی برای شهروندان ترکیه تسهیلاتی در نظر گرفته شده است.

به عنوان مثال به موجب قرارداد آنکارا که در سال 1963 منعقد شده است، شهروندان ترکیه که به سن قانونی رسیده اند یا اتباع خارجی که دارای ویزای کار یا تجارت در ترکیه هستند، می توانند حق راه اندازی کسب و کار و زندگی در کشورهای اروپایی را احراز نمایند.

تفاوت شهروندی با اقامت

در صورت اخذ اقامت یک کشور، فرد دارای حق و حقوق محدودی برای زندگی، امور اداری، تجارت و …. در آن کشور می باشد. و بسیاری از حقوق شهروندی همانند حق رأی دادن را ندارد.

فردی که موفق به اخذ شهروندی یک کشور می شود، تفاوتی با شهروندان آن کشور ندارد. بنابراین می تواند از برخی حقوق فردی در آن کشور بهره ببرد. معمولا اقامت در کشور دیگر دارای مدت زمان محدودی می باشد. لکن برخی از کشورها امکان اعطای اقامت دائم را دارا می باشند.

در مورد اقامت و تابعیت یک فرد سه حالت وجود دارد:

حالت اول فرد اقامت و تابعیت یک کشور را با هم دارد. یعنی علاوه بر این که در آن کشور اقامت دارد، شهروند آن کشور نیز می باشد.

در حالت دوم ممکن است فردی فقط اقامت کشوری را داشته باشد ولی شهروند آن کشور نباشد.

حالت سوم، حالتی است که فرد نه شهروند آن کشور است و نه اقامت آن کشور را دارد. در واقع به شکل غیر قانونی در خاک آن کشور حضور دارد.

در حالت دوم اقامت فرد می تواند به صورت پناهندگی یا یکی از حالت های دیگر اقامت قانونی مانند اقامت تحصیلی، کاری و یا توریستی را داشته باشد.