تا قبل از اعلام قیمتهای جدید سوخت در ترکیه ، قیمت هر لیتر بنزین در ترکیه حدود یک دلار بود اما پس از انتخابات اخیر و اعلام افزایش قیمت کالاها و خدمات قیمت سوخت نیز از این گرانیها مستثنی نبود و قیمت آن علاوه بر یک دلار سابق حدود 30 درصد دیگر هم گرانتر شد یعنی اکنون که دلار حدود 27 لیر است قیمت بنزین بین 36  و 37 لیر است که حدود 70 هزار تومان ایران می شود. طبیعتا با چنین قیمتی در سوخت و البته بالاتر بودن هزینه های خدمات و کارگر و راننده ، کرایه ها در ترکیه بسیار بیشتر از ایران می شود. البته قیمت اتوبوس و مینی بوس و مترو در مقایسه با کرایه تاکسی خیلی کمتر است. اما در مقایسه با ایران کرایه اتوبوس و مترو نیز بسیار زیاد است. با افزایش 52 درصدی نرخ کرایه ها در ماه ژوئیه نیز کرایه خطوط عادی اتوبوس 15 لیر ، متروبوس یا همان خط بی آر تی 22 لیر و مترو هم 15 لیر شده است.  با توجه به این نرخها کسی که مجبور است مرتب از اتوبوس یا مترو استفاده می کند باید این خطوط را بهتر بشناسد تا بتواند با کمترین هزینه در شهر جابجا شود. یکی از ویژگیهای مثبت شهر استانبول داشتن خطوط حمل و نقل عمومی قوی و پرتعداد است.

چگونه مسیر حرکتمان را پیدا کنیم :

نرم افزارهای مختلفی برای پیدا کردن ایستگاه و زمان حرکت اتوبوسها و مسیرهای آنها وجود دارد اما رایج ترین آنها نرم افزار گوگل مپ است که با جی پی اس و اینترنت کار می کند و به طور پیش فرض روی گوشیها وجود دارد. کافیست شما مبدا و مقصد خود را در آن مشخص کنید تا با توجه به ترجیح شما ، بهترین مسیرها را معرفی کند. این نرم افزار روشهای جابجایی با تاکسی ، اتوبوس ، مترو و پیاده را به شما نشان می دهد و محاسبه می کند از هر طریق و با توجه به وسیله ای که انتخاب می کنید چه قدر زمان می برد تا به مقصد برسید. در این نرم افزار حتی زمان رسیدن اتوبوسها را به ایستگاهی که در آن قرار دارید نشان می دهد.

البته باید توجه داشت زمان حرکت و رسیدن تقریبی است و با توجه به اتفاقات مسیر از جمله ترافیک یا مسائل دیگر ممکن است تغییر کند. نکته دیگر در خصوص این نرم افزار این است که مسیرها مطابق با رنگ وسیله نقلیه نشان داده می شود یعنی برای مسیر اتوبوسهای زرد، رنگ زرد و برای اتوبوسهای طوسی رنگ طوسی نشان داده می شود.

نحوه پرداخت کرایه وسایل حمل و نقل عمومی :

یکی از رایج ترین روشها استفاده از استانبول کارت است که آن را می توان از اینترنت یا دستگاههای مخصوص شارژ یا برخی باجه های شهرداری خریداری و از طریق همین دستگاهها یا نرم افزارهای مخصوص شارژ کرد. اگر کارتی که تهیه می کنید عمومی باشد و شخصی سازی نشود، صاحب کارت به عنوان توریست تلقی می شود و از تخفیفهایی که برای کارتهای شخصی سازی شده وجود دارد محروم می شود. از این رو بهتر است کارت خود را شخصی سازی کنید. معمولا در ایام خاصی مثل اعیاد قربان یا روزهای ملی ترکیه حمل و نقل عمومی رایگان می شود و کارتهایی که شخصی سازی شده اند از آن بهره مند می شوند.

شما می توانید با نصب برنامه استانبول کارت علاوه بر شارژ کارت از باقیمانده و تراکنشهای انجام شده با آن مطلع شوید. توجه کنید که استانبول کارت در واقع مثل یک کارت بانکی عمل می کند و در بسیاری از فروشگاهها می توانید در صورتیکه به اندازه کافی شارژ کرده باشید خرید هم انجام دهید که دیگر از شما رمز هم نمی خواهد. استانبول کارت برای گروههای مختلف با تخفیفات ویژه صادر می شود که رنگهای مختلفی دارد و حتی ممکن است عکس فرد هم روی آن چاپ شده باشد. کسانی که زیاد از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنند می توانند بسته های شارژ یک ماهه خریداری کنند که برای تعداد مشخصی استفاده تعریف می شود و ممکن است تا نصف قیمت پرداخت عادی بیفتد. همچنین برای دانشجویان و دانش آموزان نیز استانبول کارت مخصوص صادر می شود که هزینه هر بار استفاده را به کمتر از نصف کاهش می دهد.

برای برخی دیگر از اقشار جامعه از جمله سالمندان، معلولان، جانبازان و خانواده شهدا نیز معمولا استانبول کارت رایگان صادر می شود. با کارتهای اعتباری یا همان کردیت کارد که مجهز به چیپست ان اف سی  NFC هستند که در ترکیه به آنها تماسسیز Temassız  یا بدون تماس گفته می شود نیز می توان کرایه های حمل و نقل عمومی را پرداخت کرد. حتی بدون اینکه استانبول کارت همراهتان باشد نیز می توانید با باز کردن برنامه استانبول کارت روی گوشی خود و انتخاب قسمت پرداخت با بارکد ، بارکد روی دستگاه پرداخت را بخوانید تا کرایه پرداخت شود

. البته قبلا باید در تنظیمات برنامه استانبول کارت ، یک کارت مجازی برای خود تعریف کرده و آن را شارژ کرده باشید. شارژ کردن استانبول کارت علاوه بر دستگاههای مخصوص که بیشتر در ایستگاههای مترو ، متروبوس و تراموا است، از طریق نرم افزارهای بانکی مثل نرم افزار زراعت بانک و ایش بانک هم امکانپذیر است. البته در همه این موارد نیاز است که گوشی شما قابلیت NFC داشته باشد. یک نکته ای که می تواند هزینه حمل و نقل شما را کمتر کند زدن کارت روی دستگاههایی است که در خروجی متروبوسها نصب شده است و بسته به مقدار مسیری که از متروبوس استفاده کرده اید ممکن است بخشی از کرایه را به کارتتان برگرداند.

در شهر استانبول مهمترین خطوط حمل و نقلی شامل موارد زیر هستند:

1- خطوط عادی اتوبوس : شامل اتوبوسهای زرد رنگ می شود. این اتوبوسها در بیشتر خیابانهای استانبول تردد می کنند و ایستگاه دارند. حداقل کرایه این اتوبوس ها 15 لیر است و برای مسیرهای طولانی مثل فرودگاه یا بیلیکدوزو تا 2 برابر افزایش پیدا می کند.

2- متروبوس : یکی از بهترین خطوط حمل و نقلی در استانبول است که معادل خطوط بی آر تی ایران است. کرایه ها در این مسیر هم بسته به طول مسیر از حداقل 17 لیر شروع می شود. البته ورودی آن 22 لیر است و در صورتیکه کارت را هنگام خروج به دستگاه مخصوص بزنید ممکن است تا 5 لیر برگردانده شود. اتوبوسهای متروبوس رنگ طوسی دارند.

3- مترو : یکی دیگر از بهترین خطوط حمل و نقلی استانبول مترو است که شبکه ای گسترده را پوشش می دهد و چند خط دارد. خطوط مترو با حرف M  مشخص می شود و شماره خط نیز در کنار آن نوشته می شود و تابلوهای مترو نیز با همین حرف مشخص می شوند. هم اکنون در استانبول 12 خط مترو وجود که عبارتند از  M1a , M1b , M2, M3, M4, M5 , M6 , M7 , M8 , M9 , M10 , M11  گفتنی است جدیدترین این خطها خط M11   است که خطی است که به فرودگاه جدید استانبول می رسد و از منطقه کائیتخانه شروع می شود. این خط یکی از بهترین و سریعترین و ارزانترین راههای ارتباطی فرودگاه با مرکز شهر استانبول است.

شما می توانید با مراجعه به این سایت https://www.metro.istanbul/YolcuHizmetleri/AgHaritalari   نقشه و ساعتهای حرکت مترو و دیگر خطوط ریلی را ببینید .

4- خط تراموا :  دیگر خط ریلی در استانبول خط تراموا است که شامل 5 خط می شود و با حرف T   شناخته می شود. این خط به علت اینکه از مسیرهای پرتردد عبور می کند معمولا سرعتش کمتر از دیگر خطوط ریلی است. کرایه آن هم مثل مترو است.

5- خط قطار کابلی یا Füniküler : این وسیله حمل و نقل ریلی – کابلی است و در چهار مسیر حرکت می کند و علامت آن نیز  F است.

6- خط مارمارای : این خط یکی از معروفترین خطوط ریلی است که شبیه خط مترو است اما به علت اینکه مسیر آن از حومه و کناره های شهر عبور می کند به آن خط حومه یا Banliyö گفته می شود که به معنای حومه است و معمولا سرعت آن در مقایسه با متروی معمولی بیشتر است و خط نسبتا طولانیی است. این خط شامل دو مسیر است و با حرف B شناخته می شود.

7- خط تله کابین : این هم یکی از وسایل حمل و نقل عمومی است که در دو مسیر نسبتا کوتاه تردید می کند و در ترکیه به آن تله فریک می گویند و با TF  شناخته می شود.

8- از دیگر وسایل متداول  حمل و نقل عمومی مینی بوس و دلموش است که در واقع نوعی ون است. کرایه آنها حدود 13 لیر است. این وسایل نقلیه بیشتر در مسیرهای کوتاه و متوسط کار می کنند.