ترکیه کشوری است که میتوان به آسانی در آنجا اقامت گرفت و ساکن شد. اما آنچه مهم است این است که نوع اقامت فرد باید با اهداف مهاجرتی وی تطابق داشته و او را به هدف خود برساند.
به طور کلی اقامت در ترکیه برای اتباع خارجی به چهار طریق انجام پذیر است:
اقامت نوع اول: اقامت توریستی
اقامت توریستی، به نوعی راحتترین نوع اقامت در ترکیه محسوب میشود.
فرد خارجی بعد از ورود به کشور ترکیه میتواند به دو روشِ خرید یا اجاره خانه، اقامت موقت یکساله را اخذ کند. این نوع اقامت به فرد مقیم این امکان را می دهد که تا انقضای آن در ترکیه بماند یا ورود و خروج به میزان دلخواه انجام دهد. همچنین برخی حقوق مانند افتتاح حساب بانکی و به نام کردن امتیاز آب و برق و اینترنت را به دست آورد.
اقامت توریستی به دلیل اینکه برای کشور ترکیه ارزآوری دارد، راحتترین روش اخذ اقامت در این کشور محسوب میشود.
در این روش میبایست ابتدا منزلی اجاره یا خریداری شود. نخست مبحث اجاره منزل را بررسی میکنیم.
اجاره منزل به این صورت است که تبعه خارجی بعد از ورود به ترکیه، اقدام به ثبت نام در سایت اداره مهاجرت میکند. سایت مزبور بطور اتوماتیک معمولاً زمانی مابین چند هفته تا دو ماه را برای فرد متقاضی در نظر میگیرد.
در موعد مقرر مدارک لازم مثل مدارک هویتی و همینطور قرارداد اجاره منزل و بیمه مخصوص خارجیها تهیه شده و تحویل اداره مهاجرت داده میشود. بعد از دو هفته الی یکماه، کارت کیملیک به آدرس منزل ارسال میشود.
در مورد خرید خانه در ترکیه، ابتدا باید خانه خریداری شده و سندش دریافت شود که این مرحله در حدود یک ماه و نیم زمان میبرد چرا که باید به تأییدیه وزارت کشور ترکیه برسد.
مواردی که وزارت کشور مد نظر قرار میدهد، نزدیک نبودن به مناطق نظامی یا تراکم کمتر از بیست درصد خارجی در آن منطقه میباشد.
بعد از تأییدیه وزارت کشور و تنظیم سند به نام خریدار، در هنگام مراجعه به اداره مهاجرت همراه با مدارک لازم برای اقامت توریستی به جای اجاره نامه خانه، سند منزل خریداری شده به اداره مهاجرت ارائه میشود.
لازم به ذکر است از سال 2020 ، قانون جدیدی در مورد اقامت توریستی تصویب شد. در این قانون بیان شده که اقامت توریستی با اجاره ملک تمدید نمیشود و باید به روش دیگری مثل اقامت کاری ترکیه، اقامت تحصیلی ترکیه و یا خرید ملک در ترکیه اقامتتان را تمدید کنید.
اقامت نوع دوم: اقامت تحصیلی
دومین نوع اقامت، اقامت تحصیلی میباشد. جهت اخذ اجازه چنین اقامتی، باید یکی از مراکز زیر نظر وزارت آموزش و پروش یا وزارت آموزش عالی ترکیه، پذیرش متقاضی را تأیید کنند.
در صورتیکه پذیرش تحصیلی فرد متقاضی، زمانی انجام گیرد که این شخص در ایران اقامت داشته است این فرد با نامه پذیرش یکی از مراکز تحصیلی، ویزای تحصیلی دریافت کرده، بعد با همان ویزا وارد ترکیه میشود و مراحل دریافت اقامت را طی میکند.
برای اخذ این نوع اقامت، حتما باید با ویزای تحصیلی وارد کشور ترکیه شد. چون نمیشود با یک نوع ویزا وارد شد و اقامت را از نوع دیگری گرفت. مثلاً نمی شود با ویزای توریستی وارد شد بعد اقامت تحصیلی گرفت.
همچنین در پروسه اخذ شهروندی با اقامت کاری که 5 سال است، در مورد اقامت تحصیلی، نصف مدت تحصیل را جزو آن 5 سال به حساب میآورند.
اقامت نوع سوم: اقامت از طریق ازدواج
یکی از راههای اخذ شهروندی ترکیه از طریق ازدواج است. هنگامی که شما با یک شخص ترک ازدواج میکنید میتوانید بعد از سپری کردن ۳ سال از ۵ سال به صورت متوالی شهروندی ترکیه را درخواست کنید. لازم به ذکر است در مدت این ۳ سال مسئولان مربوطه تحقیقات لازم را به عمل میآورند که ازدواج شخص واقعی باشد که در صورت صوری بودن ازدواج اقامت به شخص تعلق نمیگیرد.
در این قسمت موسسه بین المللی گلوبال کادرو شما عزیزان را با قوانین قابل توجه جهت اخذ اقامت ترکیه از طریق ازدواج با فرد دارای ملیت ترک آشنا میکند:
۱- ازدواج نباید به صورت صوری انجام شود باشد بلکه میبایست حقیقی بوده یا حتی المقدور مدارکی جهت اثبات واقعی بودن ازدواج ارائه شود.
۲- شخصی که با او قصد ازدواج را دارید نباید در کشور ترکیه پناهنده باشد و باید دارای ملیت ترک باشد.
۳- پروسه کسب شهروندی ترکیه از طریق ازدواج حدود ۳ تا ۵ سال طول میکشد. لازم به ذکر است که شخص در این پروسه زمانی نمیتواند در کشور ترکیه اقامت داشته باشد و فقط میتواند از طریق توریستی وارد کشور ترکیه شود. ضمنا مدت اقامت شخص به روش توریستی نمیتواند بیش از ۸۹ روز باشد.
۴-شخص متقاضی ازدواج باید از کنسول گری کشور خود در ترکیه برگه مبنی بر مجرد بودن خود را دریافت نماید.
۵-دختران و پسران در ترکیه باید سن ۱۸ سال را تمام کرده باشند تا اجازه داشته باشند بدون رضایت پدر و مادر ازدواج کنند.
۶- ازدواج باید به صورت کاملا رسمی باشد و به ثبت برسد تا بتوان از طریق آن شهروندی ترکیه را دریافت نمود.
۷-اگر شخص مورد نظر برای ازدواج در کشور ترکیه دختر باشد و قبلا نیز ازدواج کرده باشد باید از زمان طلاق 100 روز گذشته باشد.
نکات مرسوم به منظور ازدواج در ترکیه:
۱-بیشتر مردم ترکیه علاوه بر رعایت تشریفات رسمی ازدواج در ترکیه که در شهرداریها این کشور انجام میپذیرد، به ازدواج دینی نیز پایبند میباشند و بعد از رسمی شدن ازدواج در ترکیه نزد فردی مذهبی (امام جماعت) رفته و تشریفات خواندن صیغه و مهریه را نزد این شخص مذهبی انجام میدهند که در اصل به آن امام نکاحی گفته میشود.
۲-در مذهب حنفی، بر خلاف مذهب شیعه، حضور دو نفر شاهد برای انجام تشریفات عقد الزامی است. این در حالی است که در مورد امر طلاق عکس این قضیه است.
۳-در ترکیه، همچون ایران، درخواست ازدواج و خواستگاری معمولا از طرف خانواده مرد صورت میگیرد. خانواده مرد همراه با گل و بعضا شیرینی به خانه دختر می روند و مراسم خواستگاری انجام می گیرد.
4-زنان ترکیه احترام ویژهای به شوهران خود نشان میدهند و در واقع مرد سالاری در آن کشور حاکم است. با وجود ظاهر غربی کثیری از زنان، رسوم شرقی و اسلامی در میان خانوادههای آنان مشهود است به طوریکه علی رغم عدم توجه قانون مدنی ترکیه به مسئله نفقه عملا بسیار از زنان کار بیرون ازخانه ندارند و هزینه زندگی آنها از طریق شوهرانشان تامین میشود.
۵-.با توجه به احکام دینی به هنگام نکاح شرعی مسئله مهریه نیز مشخص میشود. نکته مهم این است که میزان مهریه در بین خانوادههای ترکیه به مراتب کمتر از ایران است ضمن اینکه به لحاظ حقوقی لزومی به تعیین مهر وجود ندارد. در واقع زندگی حقوقی خانوادههای ترک با حیات دینیشان متفاوت است.
۶-تهیه جهیزیه در ترکیه نیز رسمی معمول است اما بر خلاف ایران بار آن بیشتر به دوش خانوده مرد است و زن و خانواده زن تنها در خرید وسایل خواب و پرده وئنظیر اینها دخالت دارند و تهیه وسایل اصلی به عهده شوهر یا خانواده اوست.
۷-همانطور که سن ازدواج در ایران به تدریج رو به افزایش است در ترکیه نیز این مسئله در حال وقوع است چرا که تکالیف مادی شوهر بیشتر و تهیه نیاز اولیه زندگی در بدو تشکیل خانواده امری دشواری است.
شرایط و مدارک ازدواج خارجیان در ترکیه
ازدواج یک ترک با یک خارجی و یا دو نفر خارجی که از یک کشور نیستند.توسط ماموران ازدواج در ترکیه میتواند صورت پذیرد که این دوشخص را به عقد همدیگر درمیآورند. چنانکه این دو خارجی هم وطن باشند توسط مامور عقد صورت می گیرد. برای انجام عقد توسط مامور ازدواج ترکیه باید مراحل اولیه طی شود. مدارک لازم را به اداره مربوطه داده و نوبت گرفته شود و در روز نوبت در مکان از قبل تعیین شده حاضر شوند تامراحل عقد توسط مامور مربوطه صورت گیرد.
اقامت نوع چهارم: اقامت کاری
چهارمین نوع اقامت، اقامتی است که از طریق کار کردن اخذ میشود. بدین نحو که از طریق استخدام شدن در یک شرکت ترکیهای و بعد از بیمه شدن، اقامت کاری دریافت میشود.
با این توصیف، با هر چهار روش فوق الذکر، میشود مقیم ترکیه شد ولی هر کدام از اقامتهای ترکیه مزایا و عیوب خاص خویش را دارد.
اقامت کاری و روشهای اخذ آن:
مهمترین و درواقع با مزیتترین نوع اقامت ترکیه، اقامت از طریق کار رسمی در یک شرکت ترکیهای است. کار رسمی به منزله بیمه تلقی میشود. فرد باید در یک شرکت ترکیهای که واجد شرایط استخدام فرد خارجی است، استخدام شود. اقامت کاری اقامتی است که متقاضی از طریق کار رسمی وارد ترکیه میشود. برای اخذ اقامت کاری به دو روش داخلی و خارجی میشود اقدام کرد:
اقدام برای اخذ اقامت کاری از داخل ترکیه
اقدام از داخل به این صورت است که فرد متقاضی بعد از ورود به ترکیه، ابتدا با اجاره نامه یا سند خانه اقدام به دریافت اقامت توریستی میکند. سپس با مدارک استخدام، اقامتش را تبدیل به کاری میکند. این روش، اخذ اقامت کاری از طریق اقدام از داخل نامیده میشود.
اقدام برای اخذ اقامت کاری از خارج ترکیه:
ابتدا مدارک شرکت یا استخدام کننده توسط مؤسسه گلوبال کادرو آماده شده و به متقاضی ارائه میشود سپس در ایران به سفارت ترکیه داده میشود. در این مرحله سفارت ترکیه یک کد پیگیری در اختیار متقاضی قرار میدهد. در مرحله بعدی فرد متقاضی کد پیگیری را تحویل مؤسسه گلوبال کادرو میدهد و این موسسه کارهای حقوقی را از طریق وزارت کار ترکیه پیگیری کرده و از ماه اول بیمه رد را رد میکند.
شایان ذکر است که اقامت کاری در شرکتهایی قابل انجام است که 5 تبعه ترکیهای را استخدام کرده باشند؛ در واقع به ازای هر 5 ترکیهای، یک فرد خارجی را میتوان استخدام کرد.
دومین شرط این است که شرکت تأسیسی مبلغی بالغ بر 100 هزار لیره سرمایه داشته باشد.
سومین شرط این است که حقوق در نظر گرفته شده برای فرد خارجی باید یک و نیم برابرِ حداقل دستمزد مصوب در ترکیه باشد.
بدین ترتیب فرد خارجی قادر است، شرکتی تأسیس کرده و در آن 5 شهروند ترکیهای را استخدام کند. در صورتی که سرمایه شرکت بیش از 100 هزار لیره باشد، فرد توانایی تقاضای اقامت کاری را دارد.
لازم به ذکر است که هزینه اخذ اقامت از این طریق بالاست، چون هزینه بیمه کارمندان ترک بر دوش این شخص خواهد بود. لذا اگر این روش صرفاً برای اخذ اقامت اقامت کاری ترکیه باشد مقرون به صرفه نیست، پس اگر هدف شما از ثبت شرکت در ترکیه گرفتن اقامت کاری میباشد این روش به دلیل بالا بودن هزینهها و شرایط ذکر شده توصیه نمیشود. بهتر است افرادی از این طریق اقدام به گرفتن اقامت کاری کنند که هدف آنها تاسیس شرکت و انجام فعالیت اقتصادی در ترکیه است.